Psybot yönlendirici sorular sorarak, kullanıcının canını sıkan bir olaydaki düşüncelerini anlamasına çalışan, daha sonra da bu düşünceleri kanıt/karşı kanıt tekniği ile değiştirmeyi hedefleyen bir uygulama. Bu aslında kişilerin bir kağıt üzerinde bile uygulayabileceği, basit 3-4 sorudan oluşan bir teknik.
Psybot’un ilk sürümleri ile beraber çok önemli bir sorunu fark ettik. Sorulara verilen 10 cevaptan 3’ü yanlıştı. “O sırada aklınızdan geçen düşünce neydi?” diye sorduğunda kullanıcı “korkuyorum” diye cevap verebiliyordu. İçeriği anlamayan bir uygulama olduğu için, bir sonraki soru anlamsız kalıyordu: “Korkuyorum” düşüncenizi doğru kabul edersek, bu sizi niye üzer?.
Duygularımız, bedensel duyumlarımız ve davranışlarımızı bir son ürün gibi düşünebiliriz. Aklımızdan düşünceler geçiverir ve biz de duygularımızla/duyumlarımızla baş başa kalırız. Şema Tedavi’ de bu yapılar ayrı ayrı çalışılır. Bu nedenle duyguyu düşünceden, düşünceyi duyumdan, davranışı tüm bunlardan ayırmak çok önemlidir. Hatta çoğu zaman motivasyon ve davranış da birbirinden farklı olur ve ayırdında olmak gerekir. Örneğin istenmeden gidilen bir toplantıyı düşünürsek, içimizden gelen davranış başkadır, ama yaptığımız davranış farklıdır.
Yüz yüze terapilerde bile bu zihinsel-bedensel yapıların birbirinden ayrılması zor olabilir. Kişiler bunları öğrenmek yerine, terapistin vereceği bir öneriyi bekleyebilir. Eşi boşanmak istediği için ruhsal şikayetler yaşayan bir kişi, duygu ve düşüncenin farkını çok umursamayabilir; dikkati sadece eşini geri getirecek bir öneride olabilir. Bu son derece insani bir durumdur, ama tedaviyi gizli bir şekilde engeller. O nedenle, olayın sıcaklığından kurtulup düşünme, duygulanma ve davranma kalıplarımızı öğrenmek için bazen çok uzun zaman gerekebilir.
Psybot’ la işimiz daha da zordu. Çünkü elimizdeki uygulama karşımızdaki kişinin ifadelerini birbirinden ayırt etmede çok yetersizdi. Ta ki, kural sistemimizi son sürümlerde açana kadar. 2017’nin başından itibaren geçen 7 aylık sürede Psybot kullanıcılarının girdiği 30 binin üzerinde girdiyi inceleyerek, en çok hataların nerelerde yapıldığını bulmaya çalıştık: düşünce yerine duygu girmek, davranış yerine istek girmek, alternatif düşünce yerine olumsuz düşünceleri tekrarlamak gibi. Daha sonra ‘veritabanını kontrol ederek kaydetme’ sitemini ekledik. Böylece eğer girilen bilgi veritabanında varsa, kategorisi hemen kontrol edilerek sorulan sorunun istediği bilgi olup olmadığını anlayabilir olduk. Ve bunu uygun bir dille kullanıcıya ileterek, girdilerini değiştirmesini istedik. Örneğin, yöneticisinin sabırsız bir davranışını çalışan kullanıcı, “o sırada aklınızdan geçen düşünce neydi?” sorusuna “korktum” diye cevap verince, Psybot “Bu duygunuza neden olan düşünceniz neydi?” diyerek uyarmaya başladı.
Bu tecrübelerle 100’e yakın kural belirledik. Elimizdeki onbinlerce veriyi tarayarak girilen ifadenin kategorisini tanıyan ve buna göre kullanıcıyı yönlendirebilen bir cep robotu seviyesine geldi, Psybot. Doğal dil işleme becerilerini arttırarak elimizde birebir olmayan ifadeleri de tanımaya başladığında, Psybot’un iletişimi daha da güçlenecek. Bu seviyede bile gelen şikayetlerde yardımcı olan Psybot, bu yeni eklenen kural sistemi ile bu başarısını arttıracak diye umuyoruz. Gelişmeleri yine burada sizlerle paylaşmaya devam edeceğiz.
Sevgi, saygı, huzur ve sabır dolu günler dileriz,
Psybot ekibi adına
Alp Karaosmanoğlu
Psybot -