Kişisel Gelişim İçin Şema Terapi

Şemalar, kısaca düşünme, duygulanma ve davranış kalıpları olarak özetlenebilir. Çevreden gelen bilgiyi anlamada kalıp görevi görürler ve bu nedenle yaşam boyu gelişerek kişinin davranışlarını, düşüncelerini, hislerini ve diğer insanlarla olan ilişkilerini belirlerler. Yani tüm davranışlarımız ve duygularımız, şemalarımıza bağlı olarak gelişir. İleri derecede uyum bozucu şemalar ruh sağlığı uzmanlarının konusu olmakla beraber, her insanda - klinik seviyeyede sorun yaratmasa bile -  şema vardır.

Üretmek ve kendini fade etmek insanın temel bir ihtiyacıdır. İş yerleri, insanların belirli bir amaç çevresinde kendi üretkenliklerini kullanmak için bir araya geldikleri ortamlardır. Kişinin kendisi ve başkaları ile iletişiminde sorun yaratan şemalar, iş ortamlarında sıklıkla kendilerini göstererek, kişilerin bu temel ihtiyaçlarına ulaşamasına engel olurlar. Bazen bir kişinin belirgin bir şeması diğer çalışanlarda daha az belirgin haldeki şemaların tetiklenmesine de yol açarak zincirleme bir reaksiyon oluşturabilir. Sonuç olarak, şemalar kişinin ve organizasyonun üretkenliğini ve verimliliğini düşürebilirler.

Kişiler arası pek çok soruna yol açabilen şemalar sakin bir aile yaşantısı içinde ortaya çıkmayabilirken, iş yaşantısı pek çok şemalarını tetikleyici bir ortam yaratmaktadır. Ancak, iş ortamı tetikleyici bir etken olabildiği gibi iyileştirici, daha iyiye götüren bir ortam da olabilir.

Şema Modeli, kişilerin kendileri veya başkaları ile olan ilişkilerinde ortaya çıkan problemleri şemalara ve şema davranışlarına indirgeyerek, bu modelin ruh sağlığı dışındaki profesyoneller tarafından kullanımına olanak sağlamaktadır. Şema Modelini kullanarak geliştirdiğimiz eğitim konularımıza örnek olarak aşağıdaki başlıklar verilebilir:

Narsisist bir yönetici veya çalışan hayatınızı zorlaştırabilir, eğer böyle bir durumda tetiklenen şemalarınızın farkında değilseniz.

İşverenlerimiz ve toplum tarafından pek takdir edilen bu alışkanlığınız sizi bitirmeden siz onu durdurun.

Hiç bir başarı ile yetinmiyor musunuz? Yeni bir atılımdan önce  zihninizdeki ‘beklentili ebeveyni’ durdurun.

Kontrol merakınız çalışanlarınızı insiyatif alamayan kuklalara ve sizi de kontrol memuruna dönüştürmeden başka yollar öğrenin.

İnsan olmak kırılabilir olmaktır. İnsanüstü durumlarda bile güçlü olmaya çalışıyorsanız, sizle konuşmamıza izin verin.

Siz de düşüncelerini rahatça söyleyip sınırlarını belirleme hakkına sahip “değerli” bir bireysiniz, bunu hatırlayın!